فایل شیرینگ (file sharing) یکی از جدیدترین و اساسی‌ترین مفاهیم در دنیای دیجیتال امروز است که به اشتراک‌گذاری و انتقال فایل‌ها و اطلاعات بین افراد و دستگاه‌ها از طریق شبکه‌های مختلف ارتباطی می‌پردازد. این اصطلاح در دهه‌های اخیر به دلیل رشد فراگیر فناوری‌های اینترنتی و تکنولوژی‌های مبتنی بر شبکه به یکی از مهمترین جنبه‌های مباحث دیجیتالی تبدیل شده است.

فایل شیرینگ به معنای به اشتراک‌گذاری فایل‌ها، اسناد، تصاویر، ویدئوها و اطلاعات مختلف از یک دستگاه به دیگری با هدف مشترک کردن اطلاعات یا امکان دسترسی به آن‌ها استفاده می‌شود. این مفهوم نه تنها در محیط‌های سازمانی، بلکه در زندگی روزمره ما نیز اهمیت زیادی دارد. زیرا این امکان را فراهم می‌کند که افراد از راه دور یا در مکان‌های مختلف به اطلاعات و فایل‌های خود دسترسی داشته باشند و آن‌ها را به اشتراک بگذارند.

در این مقاله، به تفصیل به مفهوم و کاربردهای File Sharing در دنیای مدرن خواهیم پرداخت و نقش مهمی که در تبادل اطلاعات و همکاری در اوساط مختلف ایفا می‌کند را بررسی خواهیم کرد.

فایل شیرینگ (file sharing) چیست؟

فایل شیرینگ یک عملیات عمومی یا خصوصی است که در آن فایل‌ها یا پوشه‌ها بر روی یک کامپیوتر متصل به یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند. فایل‌ها می‌توانند به راحتی از خارج از شبکه و از طریق رسانه‌های جداپذیر به اشتراک گذاشته شوند. اما تعبیر فایل شیرینگ تقریباً همیشه در به اشتراک گذاشتن فایل‌ها در یک شبکه اشاره دارد.

File Sharing به چندین نفر اجازه می‌دهد که همزمان از یک مجموعه اطلاعات به صورت فایل مشترک استفاده کنند. برخی از کاربران ممکن است بتوانند فایل‌ها را به منظور دسترسی به آن‌ها ایجاد و تغییر دهند. در حالی که دیگران ممکن است فقط دسترسی خواندن داشته باشند یا حتی دسترسی‌ای به آن نداشته باشند.

انواع فایل شیرینگ

انواع بی‌شماری برای اشتراک‌گذاری فایل وجود دارد، اما بیشتر سیستم‌های اشتراک‌گذاری فایل موجود در یکی از دو دسته زیر قرار می‌گیرند:

• اشتراک‌گذاری فایل سیستم‌عامل
• اشتراک‌گذاری فایل اینترنتی

1.    اشتراک گذاری فایل سیستم عامل (Operating system file sharing)

به اشتراک گذاری فایل سیستم عامل به قابلیت‌های یک سیستم عامل مدرن برای به اشتراک گذاری فایل‌ها اشاره دارد. به عنوان مثال، ویندوز از طریق پروتکل Server Message Block (SMB) از به اشتراک‌گذاری فایل‌ها پشتیبانی می‌کند. یک مدیر می‌تواند یک پوشه را در فایل‌سیستم مقاومتی شرکت مایکروسافت (ReFS) به اشتراک بگذارد که با استفاده از پروتکل SMB قابل دسترسی باشد.

در این گزینه معمولاً بسیاری از ویژگی‌های اضافی در دسترس هستند، اگرچه گزینه‌های خاص به اشتراک‌گذاری توسط سیستم عامل متغیر است. به علاوه از تعیین مجوزهای کاربر برای پوشه‌های به اشتراک‌گذاری شده، امکان اعمال محدودیت‌های ذخیره‌سازی و آمار فضای دیتایی که یک کاربر می‌تواند در فایل‌های به اشتراک‌گذاری شده ذخیره کند وجود دارد.

همچنین، ویندوز سرور ویژگی‌ خاصی را ارائه می‌دهد که در آن یک مدیر می‌تواند نحوه و مکان ذخیره اطلاعات را مشخص کند. به عنوان مثال، اگر مدیری تنها یک پوشه را برای ذخیره اسناد مایکروسافت آفیس مشخص کند، می‌تواند جلوی کاربرانی که قصد ذخیره فایل‌های موسیقی یا ویدیویی در آن مکان را دارند، بگیرد.

2.    اشتراک فایل اینترنتی(Internet file sharing)

این گزینه در قالب به اشتراک‌گذاری فایل‌ها و پوشه‌ها به صورت آنلاین و از طریق اینترنت از طرق مختلف انجام می‌شود. روش‌های مختلفی برای اشتراک فایل اینترنتی وجود دارند که هر یک اهداف خاص خود را دنبال می‌کنند، اما رایجترین روش‌های اشتراک فایل اینترنتی عبارت‌اند از:

1.اشتراک فایل نقطه به نقطه (Peer-to-Peer or P2P):

در این فناوری مصرفی، هر کامپیوتر شرکت‌کننده به عنوان یک کلاینت در یک شبکه فایل شیرینگ بزرگتر عمل می‌کند. وقتی یک شرکت‌کننده فایل‌ها را از این شبکه دانلود می‌کند، نرم‌افزار P2P مکان ذخیره فایل‌ها را شناسایی کرده و سپس فرآیند دانلود را تسهیل می‌کند.

2.سرویس‌های همگام‌سازی و به اشتراک‌گذاری فایل سازمانی (Enterprise File Sync and Share Services):

این سرویس‌ها به خاطر ویژگی “کار از راه دور”، محبوبیت زیادی کسب کرده‌اند. زیرا به کاربران این امکان را می‌دهند که فایل‌ها را در فضای ابری ذخیره کرده و از طریق دسکتاپ یا دستگاه موبایل به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. اگر کاربر یک فایل جدید را در حالت آفلاین به‌روز یا ایجاد کند، این فایل به‌طور خودکار در مخزن اصلی ذخیره می‌شود و کاربر زمانی که آنلاین شد می‌تواند از آن استفاده نماید. این سرویس‌های ذخیره‌سازی، اطلاعات را در یک مکان مرکزی نگه می‌دارند که سازمان می‌تواند امنیت آن‌ها را تضمین کند و یک نسخه پشتیبان نیز بگیرد. هر دیتایی که بر روی دستگاه کاربر نهایی دانلود یا ایجاد شود باید در یک پوشه رمزگذاری شده ویژه (که اغلب به عنوان یک “والت” نامیده می‌شود) ذخیره شود تا از تخریب اطلاعات در صورت گم‌شدن یا دزدیده‌شدن دستگاه جلوگیری شود.

3.وب‌سایت‌های پرتال (Portal Websites):

وب‌سایت‌های پرتال مانند SharePoint Online مایکروسافت به کاربران این امکان را می‌دهند که فایل‌ها و پوشه‌ها را با همکاران و در برخی موارد افراد خارج از سازمان از طریق یک پیوند مشترک به اشتراک بگذارند. این سرویس‌ها دسترسی همکاری را از طریق مرورگر و یا اپلیکیشن موبایل فراهم می‌کنند. به این معنا که کاربران می‌توانند از هر کجا و با استفاده از تقریباً هر دستگاهی به فایل‌ها دسترسی پیدا کنند.

فایل شیرینگ چگونه کار می‌کند؟

فایل شیرینگ ( file sharing ) فرایند به اشتراک‌گذاری فایل‌ها در یک سیستم توسط یک مدیر را به گونه‌ای که کاربران نیز به آن دسترسی داشته باشند، ایجاد می‌کند. روند کار به شرح زیر است:

• ایجاد پوشه: ابتدا، یک مدیر یک پوشه می‌سازد که به عنوان مکان ذخیره فایل‌ها ایفای نقش می‌کند.
• مجوز دسترسی: سپس مدیر به کاربران مورد نیاز و مورد اعتماد امکان دسترسی به این پوشه را می‌دهد. این امر معمولاً شامل ایجاد یک یا چند گروه کاربری و اضافه کردن این گروه‌ها به “لیست کنترل دسترسی به پوشه” است. این کار به مدیر امکان می‌دهد تا دسترسی به خواندن/نوشتن را برای تمام گروه‌ها یا کاربران فردی، به تفکیک نیازها تنظیم کند.
• دسترسی به فایل‌ها: کاربران حالا می‌توانند فایل‌ها را از پوشه‌هایی که به آن‌ها دسترسی دارند، مشاهده و دانلود کنند. فایل‌ها ممکن است بر روی یک کامپیوتر دیگر یا یک سرور فیزیکی یا مبتنی بر ابر ذخیره شوند.
• استفاده از فایل‌ها: کاربران با کلیک بر روی فایل‌هایی که دسترسی به آن‌ها دارند، می‌توانند آن‌ها را در دسکتاپ‌های محلی‌شان باز کنند. دسترسی به فایل‌ها از طریق یک کامپیوتر دیگر از طریق فایل شیرینگ نقطه به نقطه (P2P) کار می‌کند، که در آن هر کامپیوتر به عنوان یک کلاینت در یک شبکه بزرگ‌تر عمل می‌کند. در مقابل، فایل شیرینگ مبتنی بر سرور، معمولاً محصولی از پروتکل انتقال فایل (FTP) است که دسترسی می‌تواند توسط مدیر، محدود شود.
• ویرایش و همگام‌سازی: کاربران معمولاً می‌توانند یک فایل را مشاهده و ویرایش کنند. همچنین قادرند تغییرات را ذخیره کنند و این تغییرات بعداً هنگام باز کردن فایل مجدداً مشاهده میشوند. تمام کاربرانی که دسترسی به پوشه یا فایل اشتراکی را دارند، قادر به مشاهده تغییرات جدیدتر در آن پوشه یا فایل خواهند بود.

نحوه انتخاب نرم افزار اشتراک گذاری فایل

انتخاب نرم‌افزار اشتراک‌گذاری فایل در نهایت به تطابق ویژگی‌ها با نیازهای سازمان برمی‌گردد. اگر اولویت اصلی دسترسی به چندین فایل در یک یا چندین پوشه باشد، سازمان ممکن است بتواند از قابلیت‌های موجود در سیستم عامل یا قابلیت‌های محاسبات ابری استفاده کند. ممکن است ذخیره‌سازی مستقیم به شبکه (Network-Attached Storage یا NAS) قابلیت‌های به اشتراک‌گذاری فایل داشته باشد که نیازی به نرم‌افزار اضافی نباشد.

همچنین، یک سیستم همگام‌سازی و به اشتراک‌گذاری فایل سازمانی مانند Box، Citrix ShareFile یا Egnyte ممکن است برای زمان‌هایی که کاربران به طور آفلین و از راه دور کار می‌کنند، گزینه خوبی باشد.

یک سازمان مجبور نیست فقط از یک نوع نرم‌افزار فایل شیرینگ استفاده کند. در عوض، سازمان‌ها باید با استفاده از ابزارهای اشتراک‌گذاری فایل متعدد، که هر کدام در یک مورد خاص ممکن است بهترین گزینه باشند، به تحقیق و تفحص بپردازند.